Preko granice milenijuma

Ilija Bakić


Signalizam - umetnost trećeg milenijuma; „Signal”, Beograd, 2003.

Dolazak odnosno prve godine novog milenijuma izuzetno su značajno, gotovo prelomno vreme za signalizam, internacionalni avangardni umetnički pokret koji je od nastanka među svoja programska opredeljenja uneo stav o nužnosti spoznavanja i umetničkog izražavanja duha kako ’tekućeg trena’ savremenog društva tako i ’lika stvari koje dolaze’. Otkrivanje sadašnjosti moguće je samo pod uslovom otvaranja svih čula stvaraoca i čitaoca i uranjanja u nestalne fluide promena, što je u suprotnosti sa akademističkim stavom koji je, u ime večitih istina, podozriv prema novom i kroz filter godina ’neproceđenim’ vrednostima. Sledstveno tome i vizionarsko predviđanje duhovnosti budućih dana nailazi na gotovo nepodeljeno omalovažavanje. Pobornici signalizma ostajali su, ipak, verni svojim vizijama i težnjama da obuhvate bezbrojnost lica trena u kome se sažimaju prošlosti i začinju budućnosti; mnoštvo slika savremenog kontradiktornog društva, bujajućih tehnologija i psiholoških odgovora na sveukupne nadražaje pretočeno je u stihove, vizuelnu poeziju, performanse i prozu. Zarad dosezanja robusnosti zahuktalog voza civilizacije ali i tananosti skrivene bleštavim neonskim džunglama, signalisti otvaraju svoje radove ’nepoetskim’ materijalima reklama, propagande, službenih saopštenja, šatrovačkog govora, recikliraju ih i kolažiraju gradeći portrete godina koje prethode Novom milenijumu a u kojima se naziru doba što dolaze posle prelaska tog, s nadom i zebnjom iščekivanog, međaša 2001. godine posle rođenja Mesije.
Sada, pošto je taj korak ulaska učinjen, pred signalizmom su raskriljene dveri neistraženih prostora kojima valja dati oblik. U tom kretanju „lakim korakom u svim smerovima“ i otkrivanju okruženja i sebe u i van njega, vitalnost ovog pokreta potvrđuje se kako u samostalnim knjigama signalističke prakse i teorije, tako i u zbornicima koji nude probrane radove već oprobanih umetnika i mladih koji pristižu i izlaze u javnost. Takav je slučaj i sa almanahom „Signalizam - umetnost trećeg milenijuma“ koji sadrži poeziju, prozu, vizualije i eseje čak 50 autora, ovdašnjih i iz sveta gostujućih. Pripadnost različitim generacijama, drugačija stvaralačka iskustva, interesovanja i poetski izrazi granaju se iz zajedničkog imenika koji se očitava u otvorenosti prema totalitetu novog i u naporu da se ono otkrije, sažme, profiliše. Šarenilo koje sledi odražava bogatstvo pojedinačnog i moć kolektivnog, te visprenost i vitalnost Signalizma kao pokreta koji se nije učaurio i istrošio u manirističkoj samodovoljnosti već se razvija i širi.

Izvor: Dnevnik, Novi Sad, 22. februar 2003.