Saturday, August 22, 2009

OSLOBOĐENI JEZIK

Miroljub Todorović

Neuhvatljivo biće pesme.

*

Snaga asocijativne građe – tamni sjaj imaginacije.

*

Šta je sve proisteklo iz procesa cepanja govora?

*

Svet, slika sveta kao nerazmrsivi haos.

*

Prema Bodleru iz poezije treba odstraniti svaki oblik prozodijske slobode, slika mora da bude tačna a pesnikova mašta precizna. Pošto lucidnosti očito daje prednost nad instinktom kod ovog pesnika inteligencija dobija prevashodnu stvaralačku ulogu.

*

Preispitati i dopuniti globalne poetičke odrednice apejronizma.

*

Iz dvojake suštine jezičkog znaka.

*

Hermeneutika kao teorija razumevanja.

*

Iako se fenomenološka pesma uglavnom oslanja na jednu vrstu deskripcije, njena značenjska struktura nije potpuno zatvorena i jednoznačna.

*

Radikalna trans-mimetička faza umetnosti i literature u avangardnim kretanjima šezdesetih i sedamdesetih godina.

*

Osnovna intencija signalističkog pesništva, bar onako kako ga ja vidim, bila bi istraživanje suštine poezije i pesničke umetnosti.

*

Izazovi kosmičkog (i jezičkog) Ništavila.

*

Žudnja za svejedinstvom sveta.

*

Strategija asocijativne ikoničnosti signalističkog poetskog teksta.

*

Gde su izvori, a gde ušća oslobođenog jezika?

*

Saznanje kao iracionalan čin nakon čega sledi racionalna akcija.

*

Signalistički san o apsolutnoj kreativnoj slobodi.

*

Moć jezičke katarze.

*

Bekstvo od spokojstva, sleđenosti duha i sabranog tela.

*

Ispitivanje pesničkih mogućnosti nejezika.

*

Duboki otpori prema tvrdnji da je čovek "pre svega i iznad svega političko i socijalno biće".

*

Teško razmrsive paukove mreže neverovatnih jezičkih spojeva i slobodnih, imaginativnih asocijacija u aleatornoj i stohastičkoj pesmi.

*

Relativizacija osnovnih vrednosti u jednom demistifikovanom svetu.

*

Otvarajući delimično vrata književne laboratorije imanentna poetika izvire neposredno iz samog dela autora.

*

Pesništvo – proizvodnja jezika u jeziku.

*

Za Solersa pisanje nije instrument govora već delatnost starija i razuđenija od njega.

*

Dubinska participacija.

*

Oplođujuća preplitanja različitih jezika u signalističkom tekstu.

*

Delo konceptualnog umetnika kao proces "na granici materijalne realnosti i jezika".

(B. Nojman)

*

Signalistička poezija i poetika u permanentnom naporu da izraze totalitet ljudskog bića.

*

Fenomeni: refleksi koji najavljuju da se u našoj svesti rađa estetski ili poetski predmet.

*

Pesništvo koje više nije osuđeno samo na reči.

*

Da li je suština umetničkog dela uopšte prevodiva na jezik logičkih pojmova?

*

Igra je buđenje jezika i znaka – njegovo utočiše u pesmi.

*

Probijanje zatvorenih, "večnih" struktura tradicionalne poezije.

*

Put na kome bi literatura pronašla samu sebe.

*

Promena ontološkog statusa poezije.

*

Nove dimenzije pesničkog teksta u signalizmu.

*

Da li trajanje ili sagorevanje bića?

*

Prostor neomeđene reči: apejronistička pesma.

*

Fenomenološka, stohastička, aleatorna i kompjuterska poezija i njihova uloga u oslobađanju od "metaforske lepljivosti" kojoj je, inače, po nekim teoretičarima, sklon naš jezik.

*

Pesnička sloboda proistekla iz principa apsolutnog (nesputanog) individualizma.

*

Za Vitgenštajna jezik nije samo instrument ljudske komunikacije već pre i iznad svega "životna forma".

*

Postanarhistički stavovi u delima i akcijama brojnih umetnika, sudeonika avangardnih kretanja šezdesetih i sedamdesetih godina.

*

Granice i ograničenja jezika koje signalistički pesnik oseća kao teret što ga onemogućava u njegovom samoostvarenju.

*

Da li je moguće jednu određenu kritičku metodu otkrivanja poetskih vrednosti primeniti (primenjivati) na raznovrsnu lepezu pesničkih tekstova od tradicionalnih do avangardnih (eksperimentalnih)?

*

Iz dubinskih metamorfoza pesnikovog bića.

*

Pokušaj kritičkog određenja dinamičke poetske imaginacije.

*

Težnja signalističkog dela ka sopstvenoj nezavisnosti.

*

U nemogućnosti da izmeni stvarnost on je pretvara u neku vrstu deliričnog sna.

*

Umetnost – dešifrovanje značenja jezika kosmosa i sveta.

*

Istinska i duboka poezija moguća je tek kada se pesnik oslobodi spoljnih i unutarnjih represija.

*

"Ljudsko je u suštini jezičko."

(Hajdeger)

*

Pesnički jezik i slike oblikovane kao prevazilaženje subjektivnog iskustva.

*

Stvaralački metod je otkrivanje sveta, način ispoljavanja suštinskih svojstava bića umetnosti.

*

Pažljivo ispitivanje i merenje reči i sintagmatskih celina u apejronističkoj pesmi.

*

Rađanje, razvijanje i odumiranje jednog pesničkog oblika.

*

Reči koje nas upućuju drugim rečima.

*

Asocijativne zone pesme.

*

Čoveku nedostupan smisao postojanja.

*

Apejronistički pesnik, putem jezika, u lovu na samog sebe, na fragmente kosmosa i sveta kao krhotine svog unutrašnjeg bića.

*

Razlika između činjeničnog i poetskog u jeziku.

*

Sakralizacija egzistencije.

*

Za Morisa Blanšoa suština književnosti je u procesu samorazaranja.

*

Zračenje pesme u jednom destabilizovanom jezičkom sistemu.

*

Tekst razdrobljen do sintagmi, do osamljenih reči. Ispod grč unezverenog jezika.

*

Ustanoviti osnovne kriterijume za razlikovanje avangarde od modernizma.

*

Reč bilo kog pesnika upućena bilo kom čoveku na ovoj planeti.

*

Uroboros, zmija koja guta svoj sopstveni rep, kod Šelija označena kao simbol večnosti.

*

Pesma – čin samoprevazilaženja jezika i sveta.

*

Ispod egzaktnog omota scijentističke pesme iracionalno jezgro.

*

Jezik koji se opire bezličnom bezmerju: pesma što priziva samu sebe.

*

Za Getea i Šilera umetnička predstava prirode i stvarnosti najniži je stepen umetnosti.

*

Povremeno ka izvorištima poezije iz neposredne senzacije.

*

Spaljujući vidljivi svet, pretvarajući svest u pesmu.

*

Istražiti temelj, ukazati na horizonte signalističke poetičke prakse.

*

Od kosmičkog Haosa ka pesničkom Apejronu.

*

U konceptualnoj umetnosti ideja postaje osnovna pokretačka motivacija delovanja umetnika.

*

Fenomenološka poezija i poetika podrazumevaju neposredno, objektivno i nemetaforičko posmatranje, doživljavanje i opisivanje bića i stvari.

*

Psihički i psihološki izvori pesničke upotrebe jezika.

*

Pravo na reči i igru sa njima, pravo na ničim ugroženu stvaralačku sabranost i usamljenost.

*

Nova imaginativna svežina i snažni spektri jezičkog zračenja u apejronističkoj pesmi.

*

Delo kao složena celina sagledano prostorno u jednom vremenskom trenutku.

*

Glasovno obilje sadržano u vokalnim organima čoveka izvor foničke poezije.

*

Oslobađati jezik otuđenih komunikacionih formi.

*

Žestoke slike apejronističke poezije slične onim što potiču iz remboovskog "rastrojstva svih čula".

*

Putem signalističke umetnosti tražiti i pronalaziti suštinske oblike ispoljavanja svog kreativnog bića.

*

Iz razuđene i inspirativne disharmonije sveta.

*

Novim kreativnim postupcima u signalističkoj verbalnoj poeziji omogućeno je stvaranje drugačijih odnosa između jezičkih činjenica, zapravo drugačije funkcionisanje jezika u pesmi.

*

Ne postoje objektivni kriterijumi razlikovanja poetskog od nepoetskog.

*

Izoštriti sluh za kretanja po rubovima jezika.

*

Signalistička poezija kao permanentno istraživanje, stalni izazov poetskim zakonima i zakonima sveta, ludička inovacija, zagonetna i nepredvidljiva u planetarnoj igri bića, jezika i znaka.

*

Čak i za Valerija "nered predstavlja suštinu stvaranja".

*

Ekspresivna strana teksta.

*

Aleatorna i šatrovačka poezija u svom naporu za obesvećivanjem sakralnih prostora sveta.

*

Osetiti nerealnost jedne umetničke forme.

*

Od jezika kao materijalne činjenice, do jezika kao kreativnog čina čiji je ishod delo.

*

Da li je u krizi umetnost ili način komunikacije?

*

Helderlinovski osećaj antagonizma između svesti i stvarnosti.

*

Prve groznice u traženju reči, u iskušavanju pesme.

*

Žudnja signalističkog pesnika da dopre do suština Kosmosa i Sveta, osvoji ih i pretvori u deo sopstvenog bića.

*

Koncepcija umetničkog dela kao živog organizma.

*

Opozicije suprotnih pojmova i značenja u apejronističkoj poeziji.

*

Reči u borbi za svoje vilinsko kraljevstvo: ničim ograničeni prostor pesme.

*

Uspon i zamiranje umetničkih avangardi.

*

Nova, nenormativna značenja i zračenja reči u signalističkoj pesmi.

*

Jezik koji se ne "postvaruje".

*

Apejronistički pesnik: plodan proizvođač reči.

*

Do jedinstva bića kroz sintezu rascepljenog Univerzuma.

*

Dovoditi u pitanje opšte prihvaćene umetničke (pesničke) kriterijume ukazivanjem na njihovu nužnu relativnost.

*

Logos signalističke umetnosti.

*

Kreirati takve stvaralačke metode kojima će se neprestano preobražavati i obnavljati jezik poezije.

*

Zatvorenost i zamagljeni govor činjenica i stvari.

*

Za Gadamera sama igra je subjekt.

*

Signalistički pesnik nađe se ponekad u situaciji da mu nedostaju jezik, metafore i pojmovi kako bi iskazao sve one lomove i slike nastale u tamnim dubinama uznemirenog bića.

*

Vizuelna forma jezika.

*

Pitanje odnosa između svesti i sveta.

*

Dinamizacija pesničkih sredstava u signalizmu.

*

Trostruka funkcija reči.

*

Pećinske slike i crteži preistorijskog čoveka kao temeljni deo njegovog magijskog i animističkog načina mišljenja.

*

Ka živom zvuku jezika i poezije.

*

Poetsko tematizovanje sopstvene ali i planetarne egzistencije.

*

Vremenska distanca kao merilo vrednosti umetničkog dela.

*

Korespondencija vizuelne forme i značenja.

*

Da li igra zaista "nema subjekta"?

*

Apejronistički pesnik novim stvarima i novim rečima ponovo oblikuje i naseljava svet.

*

Pokazati teskobu sopstvenog jezika.

*

Prirodna polifunkcionalnost književnog dela.

*

Razjašnjeni svet gubi čar tajanstva.

*

Signalističke poruke nisu nekomunikativne već se saopštavaju na jedan drugačiji način.

*

Od korišćenja reči ka stvaranju jezika.

*

Novi čitački postupci u recepciji vizuelne poezije.

*

Definisati elemente koji sačinjavaju poetski predmet u našoj svesti.

*

Pisanje kao "bio-grafija".

*

Odnos metafizike, ironije i igre u signalističkoj poetici.

*

U jednom trenutku Krleža se patetično pita: "Pjesnici budućnosti čovječanstva gdje ste"?

*

Pojedini od novih teoretičara umetnosti posmatraju modernu umetnost kao "homogenu ideološku činjenicu" tumačeći je najčešće sociološkim i psihološkim metodama.

*

Snaga apejronističke poezije – izvan totaliteta racionalno uređenog sveta.

*

Reči – kresovi između reči, sintagmi, delova rečenica – šire od naše uobrazilje.

*

Može li se pevati samo ono što je moguće imaginirati?

*

Iz lavine jezika u eksploziju pesme.

*

Reč i znak u prostoru bez granica.

*

Ritam – unutrašnji oblik upesmljenog jezika.

*

Uzajamno delovanje i preplitanje verbalnih i vizuelnih znakova u signalističkoj poeziji.

*

Ne-racionalni (pesnički) univerzum čije je tajanstvo dostupno jedino oslobođenim energijama kreativne imaginacije.

*

U srcu kibernetski organizovanog sveta sev igre, sev svemira.

*

Poezija sa magičnim planetarnim oreolom.

*

O fenomenu padanja u zaborav pesničkog dela i njegovog ponovnog vaskrsavanja i vraćanja u žižu književnog interesovanja.

*

Za Andreja Belog forma je "samo meso iskazivanja misli, reči, povezivanja reči".

*

Iz složenih prepleta verbalno-znakovne strukture signalističkog poetskog kosmosa.

*

Cilj lingvostilistike: protumačiti ulogu jezika u stvaranju književnog dela.

*

Pesma kao izraz, semantička kristalizacija određene poetike.

*

Pesnik: svedok pred stvarnim licem vremena.

*

Iz nadražene rodnice jezika.

*

Čin signalističkog pevanja je događaj koji ne zaboravlja igru.

*

Dijalog pesme sa drugim pesmama i čitanje pesme kroz taj njen dijalog sa drugim pesničkim tekstovima.

*

Novo shvatanje i predočavanje znakova.

*

Problem načelne mogućnosti egzistencije vizuelnog pesništva u srpskoj poeziji.

*

Kreativnom sintezom ukidati granice između duha i sveta, činjenica i stvari.

*

Svetlosni misticizam jezika.

*

Žudnja za pra-izvorom, prvobitnim jedinstvom čoveka i sveta.

*

Okretanje ka supstancijalnosti u fenomenološkoj pesmi.

*

Izvorni nered kao izvorna igra.

*

Da li je za signalizam dovoljno reći da je izrastao iz savremenog realiteta, odnosno životnog i duhovnog prostora naše civilizacije?

*

"Granica reči" i njena uloga u konstrukciji poetskog dela.

*

Kako ostvariti harmoniju između bića i stvari, univerzuma i čoveka?

*

Vizuelno mišljenje.

*

Prema Bašlaru postoji poetski dijagram koji kod svakog pesnika pokazuje "osećanje i simetriju njegovih metaforičkih koordinata".

*

Odgonetanje intencionalne strukture pesničkog dela.

*

Novi imaginativni i onirički prostori signalističke pesme.

*

Nesavladiva (i neuhvatljiva) potreba za promenom, za drugačijim govorom.

*

Egzistencijalni oblici naše realnosti u aleatornoj i šatrovačkoj poeziji.

*

"Čovek je u traganju za novim jezikom."

(Apoliner)

*

Poezija osamdesetih godina kao odjek pesničkih tokova i kreativno-istraživačkih prodora u desetlećima koja su joj neposredno prethodila.

*

Uloga i smisao strukturalne metafore.

*

Pisanje koje u prvi plan stavlja način proizvodnje teksta.

*

Stvarnost je uvek budućnost.

*

Otkrivanje arhetipskih obrazaca čovekovih duhovnih tvorevina.

*

Verbalna magma iz stvaralački produktivne, svih stega oslobođene svesti.

*

Da li samo pesništvo upitanosti i intelektualne dramatičnosti?

*

Kritičko mišljenje razlikuje zvanični futurizam, koji se odmah po prihvatanju dogmatizovao, i "okultni" futurizam koji je nastavio sa eksperimentalnom i istraživačkom praksom.

*

Preispitivanje strukture i statusa umetničkog jezika u konceptualnoj umetnosti.

*

Svet reči pred neprozirnim svetom stvari.

*

U signalističkoj poeziji rastvara se biće pesme, rastočava ustaljena slika sveta.

*

Metafizički nemir savremenog umetnika manifestovan kroz stalno traganje za novim umetničkim oblicima, a potom i kroz njihovu bespoštednu destrukciju.

*

Poetsko preoblikovanje subjektivne i objektivne stvarnosti.

*

O pesmi i neuhvatljivim fluidima njene značenjske energije.

*

Spiritualizovani dijalog sa stvarima i svetom.

*

Ponovno uspostavljanje izgubljene autonomnosti poezije.

*

Rekombinacija, ali i nadgradnja i radikalizovanje pojedinih stvaralačkih impulsa i postupaka istorijske avangarde.

*

Ontologija i fenomenologija apejronističke pesničke slike.

*

Zakoni što vladaju ideološkim sistemima nikako nisu primereni zakonima umetnosti.

*

Metafizička analiza prethodnica estetičkom tumačenju.

*

Fragment – ekvivalent pesničke forme.

*

Istorija poezije kao istorija poetskog.

*

Interakcija između reči i likovnih oblika u jedinstvenom prostoru vizuelne pesme.

*

Kada se nađeš u novom svemiru moraš ponovo da imenuješ svet.

*

Jedna reč kao poticaj, kao izvor – mogućnost pesme.

*

Sa šatrovačkom poezijom prevazilaženje granica literarnosti.

*

Sve ono što izvire iz Haosa i utapa se u Haos.

*

Iz temelja promenjeni oblici poezije u signalizmu.

*

Uočavati bitne razlike između stvari, oruđa i umetničkog dela.

*

Razgradnja jezika – razgradnja istorije.

*

Ka spoznaji autonomije i neuništivosti pesničkog govora.

*

Šta izdvojiti kao posebno i izuzetno iz spektra signalističkih stvaralačkih postupaka?

*

Pesnički monolozi zamenjeni pesničkim dijalozima.

*

Telesnost jezika – grč uznemirenog znaka.

*

Razdvajanje govorne građe od nejezičkog materijala (elemenata).

*

Spoj stvaralačkog nadahnuća, imaginacije sa inventivnošću egzaktnog ludizma (kvantifikacija, aleatorika, permutacija).

*

Ideal slobodnog lebdenja nad stvarima i njihovim značenjima.

*

Ka planetarnoj formuli duha, jezika i sveta.

*

Šta se krije iza žudnje za nečitljivošću?

*

Apejronistička poetika čudesnog.

(Iz knjige ''Oslobođeni jezik'', Beograd, 1992)


No comments:

Post a Comment